- Ինչու է ջրածինը համար մեկ տարրը տիեզերքում
Քանի որ ամենատարածված տարրն է աշխարհում,պարբերական համակարգում համար մեկ տարի է։
- Որն է կոչվում իզոտոպ
Նույն տարրի բոլոր իզոտոպները ունեն միջուկի միևնույն լիցք, տարբերվում են միայն նեյտրոնների թվով
Month: February 2020
Ջրածին
Ջրածինը(H) պարբերական առաջին տարրն է։ ։ Այն տիեզերքում ամենատարածված տարրն է։ Երկրի վրա այն գտնվում է հիմնականում միացությունների ձևով։ Ջրածինը միացություններում միավալենտ է։ Ջրածնի ատոմը կազմված Է մեկ պրոտոն ունեցող միջուկից և մեկ էլեկտրոնից։ Հանդես է գալիս H2 պարզ նյութի ձևով։ Իզոտոպները 1 1H-պրոտիում (ըստ զանգվածի 99,98 %), 2 1H-դեյտերիում (ըստ զանգվածի 0,02 %)։ Արհեստական եղանակով ստացվել է 3 1H տրիտիում։ Համար մեկ նյութը Երկրագնդում `Ջուր: Լուծույթներ: Ծանր ջուր: Ջրածնի պերօքսիդ: Ջրի ֆիզ. քիմ. և ֆիզիոլոգիական հատկությունները: Ջրածինը որպես ապագայի վառելանյութ: Միացություններ առաջացնելիս ջրածինը հիմնականում ցուցաբերում է մետաղական հատկություն, այսինքն՝ տալիս է մեկ էլեկտրոն և ձեռք է բերում +1 լիցք:H0−1e→H+Իսկ որոշ պայմաններում ոչ մետաղական հատկություն` ընդունում է էլեկտրոն (օրինակ՝ մետաղների հետ առաջացած միացություններում) և ձեռք բերում −1 օքսիդացման աստիճան:H0+1e−→−H−Միացությունների ձևով ջրածինը չափազանց տարածված տարր է: Նա կազմում է ջրի զանգվածի 11%-ը, մտնում է բոլոր բուսական` մրգերի, բանջարեղենների, թթուների, և կենդանական նյութերի` ճարպերի, սպիտակուցների, ածխաջրերի, նավթի, և շատ այլ հանքային նյութերի բաղադրության մեջ:Նա կազմում է արեգակի և աստղերից շատերի զանգվածի կեսից ավելին: Արեգակնային համակարգի ամենամեծ մոլորակը` Յուպիտերը, համարյա լրիվ կազմված է ջրածին քիմիական տարրից: Ցածր ջերմաստիճանի և շատ բարձր ճնշման պատճառով ջրածինն այդ մոլորակի վրա գտնվում է պինդ վիճակում: Ջրածին տարր պարունակող ցանկացած միացություն պարունակում է ջրածնի երկու իզոտոպ`պրոտիում ( 99,98) և դեյտերիում (0,02): Աննշան քանակությամբ հանդիպում է նաև երրորդ իզոտոպը` տրիտիումը: Ջրածնի մոլեկուլի բանաձևն է՝ H2, հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը՝ 2,016 (կլորացված 2), մոլային զանգվածը՝ 2 գ/մոլ՝ Ջրածինը բնության մեջ ազատ վիճակում հանդիպում է չնչին քանակով՝ գլխավորապես մթնոլորտի վերին շերտերում: Երբեմն, այն երկրի ընդերքից դուրս է գալիս այլ գազերի հետ հրաբխային ժայթքումների, ինչպես նաև նավթի արդյունահանման ժամանակ: Ջրածինը վաղուց կարող էր փոխարինել բենզինին Քաղաքակրթության զարգացումը, ինչպես հայտնի է տեղում չի կանգնած, այլ շարժվում է առաջ: Սակայն վերջին հարյուր տարում, չգիտես ինչու այդ զարգացման ընթացքում չի գտնվել բենզինին փոխարինող այլընտրանքային տարբերակԱյլընտրանքային վառելիքԽոսակցությունները էկոլոգիապես ավելի մաքուր և էժան վառելիքի մասին արդեն ընդանում են մի քանի տասնամյակ, բայց այդպես էլ այն շարունակում է մնալ միայն խոսակցություններ:Օրինակ, ջրածինը բենզինից վատ չի այրվում և բացի այդ նրա այրման ժամանակ ավելի քիչ թունավոր նյութեր են արձակվում: Ինչ վերաբերվում է ջրածնի արդյունահանմանը, ապա նրա ստացման եղանակը լավ հայտնի է, որը ի դեպ լայնորեն օգտագործվում է արդյունաբերության մեջ: Որպես ջրածնի այլընտրաքային վառելիք չօգտագործման պատճառաբանում, բերվում է այն փաստարկը, որ այն չափազանց պայթունավտանգ է և նման նյութով մեքենայի բաքը լիցքավորելը իրենից մեծ վտանգ է ներկայացնում: Սակայն, միթե բենզինը պայթունավտանգ չէ? Եվ բացի այդ գոյություն ունի ջրից ջրածին ստանալու էլեկտրոլիզային բավականին լավ հայտնի եղանակ: Հավանաբար, մի քիչ ցանկության և ֆիանասավորման դեպքում կարելի է պատրաստել ոչ մեծ սարքավորում, որը կարող էր ջրից տարանջատել ջրածինը և մղել ավտոմեքենայի ներքին այրման շարժիչ: Եվ այդ դեպքում պայթունավտանգության հարցը լուծված կլիներ: 1885.-ին Կարլ Բենցի ստեղծած առաջին ներքին այրման շարժիչը Նշենք միայն, որ առաջին բենզինով աշխատող ներքին այրման շարժիչը ստեղծել է Կարլ Բենցը հեռավոր 1885 թվականին! Որքան էլ զարմանալի լինի, բայց ամենամեծ շրջանառությունը աշխարհում ընկնում է բենզինին: Օրինակ, ամերիկացիները չնայած բենզինի ցածր գներին, 24 ժամվա ընթացքում ծախսում են նրա վրա 1 միլիարդ դոլար: Նշենք նաև, որ ռուսաստանի բենզինի և դիզ վառելիքի տարեկան պահանջարկը կազմում է 62 միլիոն տոննա, իսկ 140 միլիոն տոննա էլ արտահանվում է արտասահման:
Դասարանական
Վերք Գինի ֊
Հետամտել կապոց ֊
Տնակ դարավոր ֊
Գուժկան կթվորուհի ֊
Վահանաձուկ հիշաչար
Վիպասան լսել
ձկնկիթ,չարագույժ,գինետուն,վիրակապ,դարամուտ,ասուլիս
Ցուցանակ գծավոր
Կողմ նավակ
Անդուլ գորգագործ
Խորասույզ կցորդ
Պտույտ զարտուղի
Մատնահետք շուրջառ
Սուզանավ, ուղեցույց,շրջապտույտ,գործադուլ,կողմնակից,հետագիծ
Աչալուրջ ելնել
Շքահանդես վեհապանծ
Իջվածք բարի
Կարգավորում բեռ
Մորթազերծ մտավորական
Կրավորական թույլ
Լրջմիտ,վեհաշուք,թուլամորթ,մտազերծ, բեռնակիր,ելևէջ
Գործնական աշխատանք
Գործնական աշխատանք
1․Տրված բառերից որո՞նք են հոմանիշ փառաբանել բառին.
Ներբողել, նպաստել, գովաբանել, օժանդակել, օրհներգել, սատարել, բարեբանել, աջակցել, դրվատել, գովերգել:
2.Ո՞ր շարքի ոչ բոլոր բառազույգերն են կազմված հականիշներից:
1) վճիտ– պղտոր, նենգ– ժպտադեմ, հնարամիտ – անճար
2) համերաշխ- գժտված, առինքնել – վանել, օրինաչափ – պատահական
3) պիղծ–սուրբ, գաճաճ-բարձրահասակ, ջրարբի –անջրդի
4) պատվարժան-անարգ, գեղատեսիլ – անհրապույր, եդեմ -դժոխք
3.Ո՞ր շարքի ոչ բոլոր բառազույգերն են հականիշներ:
1) ոռոգելի – անջրդի, փառասեր– ինքնասեր, ապառիկ – կանխիկ, վեհանձն – փոքրոգի
2) պիղծ- սուրբ, ստվարաթիվ – փոքրաքանակ, կանուխ- ուշ, հաշտվել – գժտվել
3) խոժոռվել–ժպտալ, անհյուրընկալ-վանատուր, ուռուցիկ –գոգավոր, թուլանալ – սաստկանալ
4) սքողված-անթաքույց, վանել- առինքնել, առանցքային – երկրորդական , ընկնել- հառնել
4.Ո՞ր նախադասության մեջսղոցել–ը փոխաբերական իմաստով չի գործածվել:
1) Միայն երբեմն –երբեմն լռությունը սղոցում էին ինչ-որ հնչյուններ՝ կանացի բարձր ծիծաղ, հարբածների վեճ:
2) Ծուռումուռ փայտը սղոցելով չի հարթվի:
3) Երեխան իր միալար լացով սղոցում էր բոլորի նյարդերը:
4) Հունվարյան խստաշունչ ցուրտը սղոցում էր մուրացիկների ոսկորները:
6.Ո՞ր նախադասության մեջփոխաբերական իմաստով գործածված բառ կա:
1) Բարձրադիր սարավանդը շրջապատված էր բնության գեղեցիկ տեսարաններով :
2) Օրիորդն այնպես էր պճնվել, ասես զարդարված տոնածառ լիներ:
3) Պողպատյա կամքի տեր այդ մարդը վշտից կուչ էր եկել:
4) Ամեն կողմից նրան էին նայում դողէրոցքով ախտահարված մանուկներ՝ խոր ընկած ակնակապիճներով։
**************************************************************************************************************
1․ Ի՞նչ է ցույց տալիս գոյականը.
1) առարկա, 2) գործողություն, 3) առարկայի հատկանիշ, 4) գործողության հատկանիշ
2.Ո՞րըգոյականի քերականական հատկանիշներից չէ .
1) թիվը, 2) հոլովը, 3) առումը, 4) դեմքը
3.Ո՞րշարքիբոլոր բառերն են գոյականներ.
1) խնդրագիրք, վեհապանծ, սովորույթ, բարություն
2) խռչակ, պատարագ, թուխպ, ճամփորդ
3) խոհուն, ուսմունք, բազկերակ, կաթսա
4) մթնշաղ, ընձուղտ, թմբիր, շինծու
4.Ո՞ր շարքում գոյական չկա.
1) արևաշող, ամենուրեք, առաջին, վաղորդայն
2) ալեծածան, նկարագիր, մեծահամբավ, ժամանակավոր
3) երկարատև, շիկահեր, վարելահող, քինախնդիր
4) բարեսիրտ, արծաթափայլ, կամարակապ, ազատախոհ
6.Ո՞րշարքիբոլոր բառերն են իրանիշ գոյական.
1) տոհմածառ, հենասյուն, պատվիրակ, պտուտակ
2) հասմիկ, դիտորդ, կողմնակից, բաժակ
3) չվերթ, սպա, անապատ, տառեխ
4) հավատարմագիր, ծաղկատոն, կիզակետ
7.Դուրս գրել այն բառերը, որոնց հոգնակի թիվը սխալ է կազմված․
Ճամփեզրեր, մեծատուներ, անցագրեր, քարայծներ, սպունգներ, մանկագիրներ, սպիեր, վաճառականեր, դաշնագրեր, ֆիդայիններ:
8. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերի հոգնակի թիվն է կազմվում -ներ վերջավորությամբ.
1) սարդոստայն, զոհասեղան, գետնահոր, քաղաքադուռ
2) հարսնաքույր, լուսանցք, ջրկիր, սպա
3) վիպագիր, գնդացիր, կենսագիր, ոստայն
4) սևագիր, լուսնագնաց, պատմագիր, պատմահայր
9.Ո՞ր շարքիբոլորբառերի հոգնակի թիվն է կազմվում -եր վերջավորությամբ.
1) հարթավայր, զոհասեղան, գետնահոր, քարաժայռ
2) հարսնաքույր, նավթահոր, անձրևաջուր, սարդ
3) վիպագիր, երկրագունդ, սեպագիր, մարդ
4) սևագիր, լուսնագնաց, ժամացույց, վանահայր
10.Որոշել՝ գոյականներից քանի՞սը չունեն ներգոյական հոլովաձև, և դուրս գրել այդ գոյականները:
Դուստր, ժամանակ, դասագիրք, շուն,մանուկ, հորեղբայր, տանտեր, համալսարան, քաջություն, աղջիկ:
11.Ո՞ր շարքի բոլոր բառերնեն դրված բացառական հոլովով.
1) ձիուց, պատարագից, գոտուց, մարդուց
2) եղևնուց, բարդուց, ոզնուց, կտուց
3) Գուգարքից, Արփաչայից, Ակնաղբյուրից, զինակից
4) անունից, օրվանից, սմբակից, կուսակից
12.Ո՞ր շարքի բոլոր բառերն են դրված ներգոյական հոլովով.
1) ձեռքում, պեղում, գրքում, մտքում
2) երազում, բնում, այգում, կաթսայում
3) գյուղում, մղում, ալբոմում, ցանցում
4) անտառում, օջախում, սղում, նավակում
13.Ո՞ր շարքի բոլոր բառերն են ենթարկվում վա հոլովման.
1) գիշեր, ամիս, շաբաթ, ժամ
2) րոպե, տարի, առավոտ, վաղը
3) օր, վայրկյան, երեկ, կեսգիշեր
4) ժամանակ, ցերեկ, դար, կեսօր
14.Ո՞ր շարքի բոլոր բառերն են ենթարկվում ոջ հոլովման.
1) քույր, աղջիկ, կին, ամուսին
2) ընկեր, տատ, աշակերտ, տեր
3) կնքամայր, հորաքույր, եղբայր, աներ
4) տիկին, խաղընկեր, տալ, մորաքույր
15.Ո՞ր նախադասության մեջ որոշիչ հոդի գործածության սխալ կա:
1) Ամռան երկար օրերին էլ արևն հազիվ մի քանի ժամ է լույս տալիս Մթնաձորի անտառներին:
2) Նալբանդյանի կերպարը հայ գրականության մեջ պատկերել են Եղիշե Չարենցը, Րաֆֆին, Պետրոս Դուրյանը:
3) Արքայադուստրն զգում էր այդ երկնային բուրմունքը, արբեցած էր նրանով:
4) Աստղերն արշալույսին չքացան, սուզվեցին անհունի մեջ:
Մակբայ
Մակբայ
Գործողության տեղ,տեղ,ձև, չափ, քանակ ցույց տվող բառերը կոչվում են մակբայ։
1֊Ընդհանուր իմաստը գործողության հատկանիշն է
2֊Ձևաբանական առանձնահատկությունը ՝ չթեքվող։
3֊ Տեսակները՝ տեղի,ձևի,ժամանակի, չափ ու քանակի։
4֊Շարահյուսական դերը՝ բայական անդամի լրացում։
Օրինակ ՝
Նա հիմա տանն է։(հիման մակբայ)
Նա այս պահին տանն է։(պահինը մակբայ չէ,որովհետև թեքվել է)
Մակբայակերտ ածանցներ֊…աբար(քաջաբար,աստիճանաբար),…ապես(նմանապես,մշտապես,ֆիզիկապես,նյութապես,հոգեպես),…որեն(համառորեն,ձևականորեն)…ովին(լիովին),…ակին(շեշտակին)
Տեղի մակբայ֊ամենուրեք,բերնեբերան,ամենուր,դեմառդեմ, դեմ դիմաց, դեմուդեմ,դեսուդեն, դեմ հանդիման,դռնեդուռ,գյուղեգյուղ,երկրե երկիր,հեռու,ընդառաջ,սարն ի վեր,պատն ի վեր,տեղ֊տեղ,
Ժամանակի մակբայ֊այժմ,արդեն, այլևս,այսօր,ապա,այսուհետ,դեռևս,երբեք,հավետ,գիշեր֊ցերեկ,օրեցօր,օրըստօրե,վաղուց,
Ձևի մակբայ֊ արագ֊արագ,բացեիբաց,կամաց֊կամաց,մեն֊մենակ,ներքուստ,շարունակ,շտապ,հոտնկայս,հօգուտ
Չափ ու քանակի մակբայ ֊քիչ֊քիչ,եռակի,ամբողջովին, չափազանց,ամենևին,ամբողջովին,գրեթե,փոքրիշատե,կրկնակի,հաճախակի,դարձյալ,մեկ֊մեկ։
Ցուրտ քամին արդեն պուրակ է մտնում
Վաղուց ես դու ինձ մոռացել։
Վայրի գազաններ բներից փախան,քարեքար ընկան։
Homework
Ex. 1
- I used to get up at 6.30, but I don’t any more.
- Does she always have long hair?
- Do you have breakfast before you go to work?
- They didn’t have a car, they used to cycle everywhere.
- He doesn’t like coffee, so he drinks tea in the morning.
- He used to be a teacher, but now he works for Greenpeace.
- Do you usually wear trousers or skirts?
- Last year we went to Prague in August.
- Did she live near you when you were children?
- At school we didn’t use to wear a uniform. We wore what we liked.
Ex. 2
- Krtsy used to live in Bristol but she moved to London last year.
- Did you use to have a mustache? You look different.
- I used to argue with my boss but now we get on quite well.
- We used to be really close but now we hardly ever meet.
- Where did you use to work before you started with this company?
- She used to play tennis professionally but she retired last year.
- When I live in Paris, I always used to have breakfast in a cafe.
- Did you live with your parents when you were a teenager?
- He didn’t use to be so slim. In fact, he was quite overweight before.
The most strange houses in the world
Skateboard House, Malibu, California
The ultimate dream for generations of skateboarders who wanted to bring their practice into their home has finally come true – the PAS house is the first house designed to be entirely used for skateboarding as well as being a traditional dwelling.
The Skateboard House is the project of a private residence, to be built in Malibu, California. In this house you will be able to skate any areas and surfaces, Indoor and Outdoor. The client and visionary of the project is Pierre Andre Senizergues (PAS), a former World champion and Pro Skater and the founder of Etnies.
The prototype of PAS House was recently presented at La Gaite Lyrique museum in Paris.
Մագնիսկան դաշտ
Մագնիսական դաշտը ուժային դաշտ է, որը ազդում է շարժվող էլեկտրական լիցքերի և մարմիննրի վրա, որոնք անկախ իրենց շաըժման վիճակից ունեն մագնիսական մոմենտ։ Մագնիսական դաշտը կարող է առաջանալ լիցքավորված մասնիկների հոսքով կամ ատոմում էլեկտրոնների մագնիսական մոմենտով։ Բացի դրանից այն առաջանում է ժամանակի ընթացքում էլեկտրական դաշտի փոփոխության առկայության դեպքում։Մագնիսական դաշտ գոյություն ունի յուրաքանչյուր հաղորդչի շուրջ։Այն ներկայացվում է երկու բաղադրիչներով՝ ուղղությամբ և մագնիտուդով (կամ ուժով)։Մագնիսական դաշտը կարելի է անվանել մատերիայի հատուկ ձև, որի հետևանքով իրականացվում է փոխազդեցություն շարժվող լիցքավորված մասնիկների կամ մարմինների միջև, մագնիսական մոմենտով օժտված։ Միասին, մագնիսական և էլեկտրական դաշտերի ձևավորում են էլեկտրամագնիսական դաշտ, որոնք արտահայտվում են մասնավորապես թեթև եւ այլ էլեկտրամագնիսական ալիքների միջոցով։
Մագնիսական դաշտը ստեղծվում է շարժվող լիցքավորված մասնիկների հոսքով։
Մագնիսական դաշտը առաջանում է մասնիկների փոխազդեցությունից, շարժվող լիցքավորված մասնիկների փոխազդեցությունից (կամ հոսանքի առկայության դեպքում)։ Մագնիսական դաշտում շարժվող էլեկտրականապես լիցքավորված մասնիկի վրա ազդող ուժնը կոչվում է Լորենցի ուժ։
Մագնիսական հոսանքի էներգիայի խտության մեծացումը հավասար է` dω=H×dB, որտեղ H-ը մագնիսական դաշտի լարվածությունն է, իսկ B -ն մագնիսական ինդուկցիան։
Նյութերը իրենց մագնիսական հատկությունների նկատմամբ բաժանվում են հիմնական խմբերի՝
-
- Դիամագնիսականություն՝ այն երևույթն է, երբ նյութը մագնիսանում է արտաքին մագնիսական դաշտին հակառակ ուղղությամբ։
- Պարամագնիսականություն՝այն երևույթն է, երբ նյութը մագնիսանում է արտաքին մագնիսական դաշտին ուղղությամբ։
- Ֆեռիմագնիսականություն՝ նյութի մագնիսակարգավորված վիճակ, երբ նյութի մասնիկների մագնիսական մոմենտները կազմում են երկու կամ ավելի թվով մագնիսական ենթացանցեր, որոնցից յուրաքանչյուրի մագնիսական մոմենտներն ունեն միևնույն ուղղությունը։
- Ֆեռոմագնիսականություն՝նյութեր, որոնցում որոշակի կրիտիկական ջերմաստիճանց ցածր լինենու դեմքում սահմանվում է մագնիսական մոմենտների հեռահար ֆեռոմագնիսական կարգ։
- Հակաֆեռիմագնիսականություն՝ նյութեր, որոնցում սահմանվում է ատոմների և իոնների մագնիսական մոմենտների հակաֆեռիմագնիսական դասակարգում։
Միլենա Գոգինյան 